υποβρύχιο «Κατσώνης» | Σε βάθος 253 μέτρων εντόπισαν τον «Κατσώνη»

Επιβεβαιώθηκε με τη βοήθεια σύγχρονων οπτικών μέσων η ακριβής θέση του υποβρυχίου «Κατσώνης», σε απόσταση 6 ναυτικών μιλίων βορειοδυτικά της Σκιάθου και σε βάθος 253 μέτρων, μετά από τις έρευνες εντοπισμού που πραγματοποιήθηκαν πριν από πέντε μήνες.

O ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ είχε καταγράψει σε πρωτοσέλιδο αφιέρωμα στις 7 Ιουλίου του 2016 το πρώτο στίγμα που έδωσε το ιστορικό ναυάγιο και τον κύκλο ερευνών που άνοιξε, προκειμένου να έρθει στο φως η εικόνα και η ακριβής του θέση.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού, προχθές Πέμπτη 10 Μαΐου, επισημαίνεται ότι το ναυάγιο είχε εντοπισθεί από το υδρογραφικό -ωκεανογραφικό πλοίο ΝΑΥΤΙΛΟΣ της Υδρογραφικής Υπηρεσίας την 29η Ιανουαρίου 2018 με τη χρήση ηχοβολιστικών πολλαπλής δέσμης και πλευρικής σάρωσης (multibeam sonar, sidescan sonar).

Η ταυτοποίησή του έγινε από το ίδιο πλοίο πριν από λίγες μέρες και συγκεκριμένα στο διάστημα από 4 έως 6 Μαΐου, με χρήση υποβρύχιων ρομποτικών καμερών (ROVs) σε συνεργασία με το καταδυτικό συνεργείο του Κ. Θωκταρίδη.

Στην επιχείρηση αναγνώρισης συμμετείχε και η εταιρεία κινηματογραφήσεων FAOS tv με κατάλληλο εξοπλισμό.

Το υποβρύχιο «Κατσώνης» είχε βυθιστεί πριν από 78 χρόνια, από γερμανικό πλοίο στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και υπήρξε ένα από τα έξι υποβρύχια του Ελληνικού Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου και του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου.

Εγραψε ιστορία

  Το υποβρύχιο «Κατσώνης» είχε βυθιστεί, όπως προαναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, και βρίσκεται σε απόσταση 5,2 μίλια ΒΔ του ακρωτηρίου Κάστρου της Σκιάθου.

Το ιστορικό υποβρύχιο «Κατσώνης» υπήρξε ένα από τα έξι υποβρύχια του Ελληνικού Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έλαβε το όνομά του από τον Ελληνα αξιωματικό του τσαρικού στρατού Λάμπρο Κατσώνη και ήταν το δεύτερο σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού με αυτή την ονομασία.

Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, με κυβερνήτη τον Αθανάσιο Σπανίδη, πραγματοποίησε τέσσερις πολεμικές περιπολίες. Στις 31 Δεκεμβρίου 1940 βύθισε με το πυροβόλο του το ιταλικό ατμόπλοιο QUINΤO κοντά στις γιουγκοσλαβικές ακτές. Μετά την κατάληψη της Ελλάδας τον Απρίλιο του 1941, κατέφυγε με τον υπόλοιπο ελληνικό στόλο στην Αίγυπτο και στη συνέχεια κατέπλευσε στο Πόρτ Σουδάν όπου παρέμεινε για μακρά επισκευή.

Στις 2 Ιουλίου 1942, μετά την επανάπλευσή του στην Αίγυπτο, βυθίστηκε από λανθασμένο χειρισμό στο λιμάνι του Πορτ Σάιντ κατά την αποπεράτωση του δεξαμενισμού του. Ανελκύστηκε, επισκευάστηκε και άρχισε περιπολίες στο Αιγαίο με κυβερνήτη τον Βασίλη Λάσκο.

Στις 2 Απριλίου 1943 βύθισε το ιταλικό βοηθητικό περιπολικό TERGESTE στο λιμάνι του Γυθείου. Στις 5 Απριλίου 1943 βύθισε έξω από τον Μέριχα της Κύθνου το ισπανικό ατμόπλοιο SAN ISIDRO LABRADOR. Στις 29 Μαΐου 1943 βύθισε κοντά στη Σηπιάδα το ισπανικό ατμόπλοιο RIGEL, συλλαμβάνοντας αιχμάλωτο τον καπετάνιο και τέσσερα μέλη του πληρώματος.

Στις 14 Σεπτεμβρίου 1943 και ενώ το Κατσώνης ανέμενε τη διέλευση εχθρικού πλοίου κοντά στις ακτές του νοτίου Πηλίου, εντοπίστηκε από γερμανικό ανθυποβρυχιακό. Μετά τη ρίψη βομβών βάθους, το «Κατσώνης» εξαναγκάσθηκε σε ανάδυση και εξόρμηση δια πυροβόλου, αλλά εμβολίστηκε από τον διώκτη του, με αποτέλεσμα να βυθιστεί βόρεια της Σκιάθου.

Τη ζωή του έχασε ο κυβερνήτης του Βασίλης Λάσκος και 31 μέλη του πληρώματος, 17 οδηγήθηκαν στην αιχμαλωσία ενώ μόνο τρία κατάφεραν να διαφύγουν κολυμπώντας.

Ο ύπαρχος Τσουκαλάς και οι υπαξιωματικοί Τσίγκρος και Αντωνίου διέφυγαν κολυμπώντας στη Σκιάθο και επέστρεψαν, μετά από περιπέτειες, στη Μέση Ανατολή.

Αφιέρωμα στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ

Ο Γρηγόρης Καρταπάνης αναφέρθηκε στο ιστορικό υποβρύχιο μέσα από δύο αφιερώματα τα οποία δημοσιεύθηκαν στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ τον Σεπτέμβριο του 2007 και του 2009, στα οποία καταγράφονται συγκλονιστικές μαρτυρίες επιζώντων.

Με γλαφυρότητα περιγράφει τα γεγονότα ο ύπαρχος του «Κατσώνη», Ηλίας Τσουκαλάς, στο βιβλίο του «Υποβρύχιο Υ1». Δεν σταματά όμως στο γεγονός της βύθισης και της περιπετειώδους διάσωσής του. Καταγράφει όλη την κατοπινή του περιπέτεια στο Πήλιο, έως ότου βρεθεί μέσον για την επαναφορά του ίδιου και των συντρόφων του στην Τουρκία, ώστε να επανακάμψουν στην υπηρεσία τους στη Βηρυτό.

Όπως αναφέρει ο ίδιος, μετά από δυο-τρεις μέρες παραμονής στη Σκιάθο, οι διασωθέντες ναυτικοί διέφυγαν στον Κατηγιώργη, και ακολουθώντας τη διαδρομή Προμύρι, Λαύκος, Αργαλαστή με τη βοήθεια ντόπιων κατοίκων και αντιστασιακών, έφτασαν με πολλές προφυλάξεις στις Μηλιές όπου αντάμωσαν με τον Αντωνίου, ο οποίος διέφυγε επίσης κολυμπώντας.

Το υποβρύχιο «Κατσώνης» είναι ένας θρύλος που συγκλονίζει μέχρι σήμερα τους κατοίκους της Σκιάθου, με την αφήγηση των τραγικών γεγονότων του 1940 να μεταλαμπαδεύονται από γενιά σε γενιά. Με συγκίνηση ανατρέχει στη δράση του συνονόματου παππού του, ο Θοδωρής Τζούμας, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Σκιάθος», υπογραμμίζοντας ότι σε κάθε επέτειο της βύθισης του Κατσώνη πήγαινε με το καΐκι του πάνω από το σημείο της τραγωδίας, καταθέτοντας στεφάνι στη μνήμη των ηρώων. Ο καπεταν Θοδωρής, κάθε χρόνο, στην επέτειο της βύθισης του υποβρυχίου, μετέφερε με το καΐκι του τους επισήμους, τους συγγενείς των ηρώων, αλλά και όσους επιθυμούσαν να αποτίσουν φόρο τιμής στη θαλάσσια περιοχή, όπου βυθίστηκε το πλοίο.